ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ – ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਪੱਧਰ ਵਧਣ ਕਾਰਨ, ਐਤਵਾਰ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ GRAP ਦਾ ਦੂਜਾ ਪੜਾਅ (ਬਹੁਤ ਮਾੜਾ, AQI 301-400) ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਖਦਸ਼ਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਇਸੇ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨਾਲ ਵਧਦਾ ਰਿਹਾ, ਤਾਂ GRAP ਦਾ ਤੀਜਾ ਪੜਾਅ ਜਲਦੀ ਹੀ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣੇ ਪੈਣਗੇ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਦਿੱਲੀ-ਐਨਸੀਆਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ GRAP ਵਿੱਚ ਦੱਸੀਆਂ ਗਈਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦੀ ਸਖ਼ਤੀ ਨਾਲ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ।
ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਖੇਤਰ (ਐਨਸੀਆਰ) ਵਿੱਚ ਵਧ ਰਹੇ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਏਅਰ ਕੁਆਲਿਟੀ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਕਮਿਸ਼ਨ (ਸੀਏਕਿਊਐਮ) ਨੇ ਗ੍ਰੇਡੇਡ ਰਿਸਪਾਂਸ ਐਕਸ਼ਨ ਪਲਾਨ (ਜੀਆਰਏਪੀ) ਦੇ ਪੜਾਅ-II ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਾਲ ਲਾਗੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਜੀਆਰਏਪੀ ਸਬ-ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਇੱਕ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਏਅਰ ਕੁਆਲਿਟੀ ਇੰਡੈਕਸ (ਏਕਿਊਆਈ) ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਗਿਰਾਵਟ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕੀਤੀ ਗਈ।
ਉਪ-ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦਿੱਲੀ ਦਾ AQI ਅੱਜ ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਹੀ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ ਸ਼ਾਮ 4 ਵਜੇ 296 ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ 7 ਵਜੇ 302 ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ। ਆਈਐਮਡੀ ਅਤੇ ਆਈਆਈਟੀਐਮ ਦੇ ਪੂਰਵ ਅਨੁਮਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਗਿਰਾਵਟ ਦੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਪੂਰੇ ਐਨਸੀਆਰ ਵਿੱਚ ਪੜਾਅ I ਅਤੇ ਪੜਾਅ II ਦੇ ਤਹਿਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਹ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਪੜਾਅ II “ਬਹੁਤ ਮਾੜੀ” ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਅਧੀਨ ਸਖ਼ਤ ਉਪਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਧੂੜ ਨਿਯੰਤਰਣ, ਵਾਹਨਾਂ ਦੇ ਨਿਕਾਸ ਨਿਯੰਤਰਣ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਸਰੋਤਾਂ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸਾਰੀਆਂ ਸਬੰਧਤ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੂੰ GRAP ਅਧੀਨ ਉਪਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਖ਼ਤੀ ਨਾਲ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਨਿਗਰਾਨੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ ਕਿ AQI ਪੱਧਰ ਹੋਰ ਨਾ ਵਿਗੜਨ।
ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ GRAP ਫੇਜ਼-1 ਅਤੇ II ਦੇ ਨਾਗਰਿਕ ਚਾਰਟਰ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਦੀ ਵੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬੇਲੋੜੇ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣਾ, ਨਿਰਮਾਣ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਕੂੜੇ ਨੂੰ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸਾੜਨ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਉਪ-ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖੇਗੀ ਅਤੇ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਅਗਲੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰੇਗੀ। ਵਧੇਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ, CAQM ਵੈੱਬਸਾਈਟ (caqm.nic.in) ‘ਤੇ ਜਾਓ।
ਦਿੱਲੀ-ਐਨਸੀਆਰ ਵਿੱਚ ਸਾਫ਼ ਹਵਾ ਲਈ ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਸਮੂਹਿਕ ਯਤਨਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣਾ ਹਿੱਸਾ ਪਾਓ ਅਤੇ GRAP ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰੋ।
ਗ੍ਰੇਡੇਡ ਰਿਸਪਾਂਸ ਐਕਸ਼ਨ ਪਲਾਨ (GRAP) ਫੇਜ਼-II ਦੇ ਤਹਿਤ ਦਿੱਲੀ-NCR ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਉਪਾਅ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ…
ਉਸਾਰੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ‘ਤੇ ਨਿਯੰਤਰਣ : ਧੂੜ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਉਸਾਰੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ‘ਤੇ ਸਖਤੀ ਨਾਲ ਅਮਲ ਕਰਨਾ। ਧੂੜ ਕੰਟਰੋਲ ਉਪਾਅ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਾਣੀ ਦਾ ਛਿੜਕਾਅ ਅਤੇ ਰੁਕਾਵਟਾਂ, ਉਸਾਰੀ ਵਾਲੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹਨ।
ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਨਿਕਾਸ : ਪੁਰਾਣੇ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਫੈਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਵਾਹਨਾਂ (ਖਾਸ ਕਰਕੇ BS-III ਪੈਟਰੋਲ ਅਤੇ BS-IV ਡੀਜ਼ਲ ਵਾਹਨ) ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਉਣਾ। ਆਵਾਜਾਈ ਦੀ ਭੀੜ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਵਿਕਲਪਕ ਰੂਟਾਂ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ।
ਉਦਯੋਗਿਕ ਅਤੇ ਜਨਰੇਟਰ ਨਿਕਾਸ: ਕੋਲਾ/ਲੱਕੜ-ਅਧਾਰਤ ਉਦਯੋਗਾਂ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ। ਡੀਜ਼ਲ ਜਨਰੇਟਰਾਂ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ (ਗੈਰ-ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਵਰਤੋਂ)।
ਸੜਕਾਂ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਧੂੜ ਕੰਟਰੋਲ: ਸੜਕਾਂ ‘ਤੇ ਨਿਯਮਤ ਪਾਣੀ ਦਾ ਛਿੜਕਾਅ। ਮਕੈਨੀਕਲ ਸਵੀਪਿੰਗ ਅਤੇ ਵੈਕਿਊਮ ਸਫਾਈ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ।
ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸਾੜਨ ਦੀ ਮਨਾਹੀ: ਕੂੜਾ, ਪੱਤੇ, ਜਾਂ ਹੋਰ ਸਮੱਗਰੀ ਸਾੜਨ ‘ਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਬੰਦੀ। ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ (ਪਰਾਲੀ) ਸਾੜਨ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਨਿਗਰਾਨੀ।
ਜਨਤਕ ਆਵਾਜਾਈ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ: ਬੱਸ ਅਤੇ ਮੈਟਰੋ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਬਾਰੰਬਾਰਤਾ ਵਧਾਉਣਾ। ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਕਾਰਪੂਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਆਵਾਜਾਈ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕਰਨਾ।
ਨਾਗਰਿਕ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਅਤੇ ਸਹਿਯੋਗ: ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਬੇਲੋੜੇ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਘਟਾਉਣ, ਊਰਜਾ ਬਚਾਉਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਫੈਲਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਕੂਲਾਂ ਅਤੇ ਦਫਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕੰਟਰੋਲ ਲਈ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਚਲਾਈਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨਿਗਰਾਨੀ ਅਤੇ ਲਾਗੂਕਰਨ: ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕੰਟਰੋਲ ਬੋਰਡਾਂ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੁਆਰਾ ਸਖ਼ਤ ਨਿਗਰਾਨੀ। ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਜੁਰਮਾਨੇ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ।
